Je weet soms meer dan je coach

Geplaatst op ma 11 september '23
tips voor een coachingsgesprek

Een PRH-coach helpt je om bij je gevoelens stil te staan en ze te analyseren, leidt je tot inzicht over je gedragspatronen en brengt je bij je capaciteiten om die patronen te doorbreken. “Toch kent niemand je beter dan jij zelf”, zegt Annick Jossa. “Een cliënt heeft te vaak de neiging om zich volledig over te geven aan de coach omdat die professioneel is. Je kan meer uit je coaching halen door je eigen inbreng te vergroten.” PRH heeft een driedaagse cursus om je daarin te versterken. En ook één om zelf coach te worden.

Annick Jossa coach© Sigrid Spinnox

Je kent het misschien wel: je hebt een drukke dag op het werk gehad en hebt nog een PRH-coachingsgesprek voor de boeg. In zeven haasten ren je naar het PRH-vormingscentrum, je coach of je laptop - voor een online sessie. Je weet haast zelf niet meer waarover je het wilde hebben. Het zijn niet de ideale omstandigheden om aan je persoonlijke groei te werken. “Met een goede voorbereiding, de juiste inbreng tijdens het gesprek en een rustige analyse na het gesprek kan de cliënt zijn groeitraject versnellen”, weet coach Annick Jossa.

Voor wie vandaag nog geen PRH-coaching volgt: hoe verloopt die precies? Wat is er eigen aan de methode van PRH?

Annick: “Ik denk dat het uniek is aan onze methode dat we mensen niet alleen inzicht geven in zichzelf, maar hen ook doen voelen wat ze beleven en ze daarbij doen stilstaan. Als iemand zegt dat hij zich op zijn werk minderwaardig voelt, dan weet ik als coach dat ik die persoon daarin moet beluisteren en ga ik horen en polsen hoe die persoon zich daarbij precies voelt, ik help hem of haar om dat in meer detail te omschrijven en te verfijnen om te komen bij wat er in die omstandigheid zich precies in die persoon afspeelt. Die omschrijvingen zeggen vaak al waarover die pijn precies gaat en waar die mee te maken kan hebben, maar vooral: het is belangrijk dat de cliënt stilstaat bij die gevoelens.”

Waarom is het zo belangrijk dat de cliënt die gevoelens onder woorden brengt?

Annick: “Ik zou als coach ook kunnen zeggen wat die cliënt moet doen: ‘je vergelijkt je te veel met de ander, dat moet je minder doen’. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan, dat is theorie. Die kan je je proberen in te prenten, maar daar kom je niet ver mee als je in zo’n situatie terechtkomt van onzekerheid over jezelf, dan nemen de emoties het gegarandeerd weer over.”

“Als je degelijk bij die gevoelens hebt stilgestaan, in coaching, dan kan je een volgende keer herkennen dat ze je weer overkomen. Dat je je bijvoorbeeld extreem klein voelt als een collega in jouw ogen een knappe presentatie heeft afgeleverd. Een tweede keer herken je dat sneller en dan kan je dat plaatsen en ermee omgaan. Je zegt dan: ‘hey, het overkomt mij weer dat ik me klein voel’ en alleen al door dat te zien en te herkennen, laat je je er minder in meesleuren, want je beseft wat je overkomt. Je gaat niet meteen al opgeven, wat je anders misschien wel zou gedaan hebben. Zo stap je uit een patroon, door te voelen en van daaruit vast te stellen wat je overkomt en er dan een andere handeling aan te verbinden dan je gewoon bent.”

hinderlijke patronen doorbreken tijdens coaching
hinderlijke patronen doorbreken tijdens coaching

Hoe begeleid je dit concreet als coach?

Annick: “Ik sta eerst stil bij het gevoel dat de cliënt aanhaalt, om hem of haar dat meer te doen beschrijven en verfijnen. En ik kijk dan naar hoe die persoon zich in die situatie heeft gedragen. Een mogelijk derde spoor is kijken welke capaciteiten hij of zij kan inschakelen om in de toekomst anders met die situatie om te gaan. Heeft de cliënt bijvoorbeeld de verbale mogelijkheden om voor zich op te komen in een teamvergadering?”

“Die twee eerste stappen zijn noodzakelijk om de derde stap te kunnen zetten. De cliënt dient gewaar te worden dat zijn of haar gevoel ‘er mag zijn’ en dat zijn of haar gedrag uit dat sterke gevoel is voortgekomen, om er dan mild naar te kijken, om te aanvaarden dat dit nu eenmaal gebeurt gezien wie hij of zij is, alvorens er vervolgens iets aan te kunnen gaan doen. En als bepaalde emoties je in een gedrag duwen dat je wil vermijden - zoals in je schulp kruipen -, ga je ook extra gemotiveerd zijn om er aan te werken. Dat is het moment waarop je je capaciteiten kan gaan inschakelen om er in de toekomst anders mee om te gaan. Met gewoon ‘te weten wat je zou moeten doen’ ga je er niet komen.”

Hoe helpt de mensvisie van PRH de cliënt en de coach in dit proces?

Annick: “We hebben het ‘verklarend systeem’, waarbij we de verschillende entiteiten van de persoon van elkaar onderscheiden en hoe die op elkaar inwerken. Hoe je wezen je drijfveer is, hoe je ik-zelf op je gevoel reageert, welke behoeften van je lichaam spelen, enzovoort. In dit alles staat het wezenlijke voorop, het positieve staat centraal, we vertrekken van de capaciteiten van de persoon. We hebben ook een hele rugzak aan inzichten rond het gedrag van de mensen, hun patronen, hun verdedigingen, hun functioneren.”

“De persoon die begeleidt, heeft ook een ruim kader en een goede opleiding. We hebben ook heel helpende grondhoudingen als coach. Zo luister ik in de diepte naar wat die persoon aanbrengt. Ik laat elke eigen gedachte opzij en ik heb enorm veel respect voor wat de persoon brengt. Ook als de persoon keuzes maakt die niet meteen aansluiten bij wie ik ben of waar ik voor zou kiezen, blijf ik in die grondhouding van respect. Ook heel belangrijk is dat ik nooit ga oordelen en dat er in mij een welwillendheid komt. Mensen voelen dat. Die warme, menselijke betrokkenheid. Hoe we de mensen ontvangen in ons, ik denk dat dit al iets heel uniek is.”

“Voorbij het gedrag van mensen, geloven we in zijn capaciteiten. De mensen zeggen dat ook: ‘jij gelooft in mij’. Waarin precies? In het goede. Ook al hebben mensen soms een vergelijkingsmechanisme of een gedrag dat heel moeilijk is en waarmee ze zich in nesten werken, geloven wij dat de mens positief is en verder gewoon botst op zijn grenzen en patronen.”

PRH biedt de driedaagse cursus ‘Meer halen uit mijn PRH-coaching’ aan. Daarin gaat het over hoe de cliënt de kwaliteit van zijn coaching kan verbeteren.

Annick: “Inderdaad. Je leert op de cursus om vertrouwen te hebben in de relatie met de coach en om ook je eigen aanvoelen te volgen in die relatie. Dat maakt dat je bijvoorbeeld als cliënt zelf kan tussenkomen als je vindt dat de coach te snel tussenbeide komt. Je kunt dan gerust zeggen ‘wacht nog even, ik wil eerst nog iets meer zeggen’. Een cliënt heeft vaak de neiging om zich volledig over te geven aan de coach omdat die professioneel is en dan wel zal weten wat hij of zij doet. Maar we vergeten daarbij dat de cliënt nog altijd veel meer over zichzelf weet dan een coach kan achterhalen. Dus je mag je durven uitspreken. Vertrouwen in de coaching gaat er dan ook over dat je gerust mag zijn dat de coach niet afhaakt als hij of zij een opmerking of suggestie krijgt.”

“Je moet andersom ook openstaan voor de suggesties van de coach. Bijvoorbeeld als die vraagt om bepaald gedrag ook op andere terreinen te bekijken, bijvoorbeeld niet alleen op het werk, maar ook in de partnerrelatie. Het is goed om dan even voor jezelf te bekijken of dit het geval is. Meen je van niet, is dat opnieuw ook geen probleem. We gaan als coach dan ook niet aandringen, maar hebben vertrouwen in het groeiproces en in de zelfkennis van de cliënt om dat op dat moment juist aan te voelen.”

wat leer je van een coachingsgesprek© i Stock 1299495999
wat leer je van een coachingsgesprek

Wat kan je als cliënt na het gesprek nog doen?

Annick: “We raden de mensen aan om na de coaching een balans te maken. Wat waren de belangrijke elementen, wat heb je meegenomen? Wat helpt om mijn problemen aan te pakken? Dat leidt ook tot zelfreflectie en leidt ook weer tot de voorbereiding van een volgend gesprek.”

Die voorbereiding van een gesprek, de interventie tijdens een gesprek en de balans achteraf: dat leer je allemaal op die driedaagse cursus?

Annick: “Ja, daar gaan we in detail op in. Ik merk het zelf meteen als ik een cliënt heb die deze opleiding gevolgd heeft. Het proces gaat dan echt sneller. In die cursus bekijken de deelnemers hoe hun coaching vandaag verloopt en waar ze soms op vastlopen, om zo te zien waar er mogelijkheden tot verbetering liggen.”

“We hebben in die cursus ook observatiemomenten. De cursusgever heeft dan een coachingsgesprek met één van de deelnemers en de anderen observeren. Dat is heel erg leerzaam voor iedereen.”

En er is ook de cursus ‘Leren helpen volgens de PRH-methode’, om zelf coach te worden.

Annick: “Daarin gaan we sterk in op de grondhoudingen als coach: het diep luisteren, het respect voor de cliënt, het geloof in diens capaciteiten, de mildheid, het inzicht dat een mens meer is dan zijn gedragingen en patronen, enzovoort. En je wordt nota bene niet eventjes coach door deze cursus te volgen. Coaches in PRH hebben jarenlang ervaring opgebouwd en zelf cursussen en coaching doorlopen. Ze zijn meer dan ‘ervaringsdeskundige’ – het gaat niet alleen om dingen meegemaakt hebben, maar vooral om ervaring te hebben in hoe je jezelf versterkt en patronen doorbreekt en dergelijke. Je hoeft als coach ook het specifieke probleem van een deelnemer niet beleefd te hebben om die cliënt naar oplossingen voor dat probleem te kunnen leiden.”

Leer je in die cursus ook of je geschikt bent voor coaching?

Annick: “Mensen voelen dat zelf tijdens die cursus. Krijgen ze er zin in, gaat er een wereld open? Dan zijn ze er allicht geschikt voor. Je weet snel of je dit wil doen en of je er aanleg toe hebt. Proberen dus, zou ik zeggen.

Tekst: Johan De Crom

Cursussen rond PRH-coaching

Ga op gesprek bij een coach

I Stock 969048470

Individuele coaching

Je gaat één op één aan de slag met je coach.

I Stock 1257915657

Coaching voor koppels

Samen met je partner ga je op gesprek.